-... .. “Rant” kavramı ilk
olarak toprak gelirlerini tanımlamak için kullanılmıştı çünkü toprak sahipleri
yaptıkları herhangi bir iş için değil sadece
mülkiyet sahibi oldukları için bu gelirleri kazanmaktaydı. ... .. “Rant”
kavramı, daha çok, tekel kârlarını veya kartel rntlarını, yani sadece tekel konumunda bulunmanın getirdiği
kazançları içerecek şekilde genişletilmiştir.... ..
-Eğer devlet, örneğin şeker gibi herhangi bir malın sınırlı miktarda
ithal edilme (kota) hakkını sadece bir şirkete verirse, bu hak sahipliğinden
elde edilen ek kazançlar “kota rantı” adın almaktadır.
-Doğal kaynak
zengini
ülkeler, rant arayışı faaliyetleri konusunda kötü bir üne sahiptirler. bu ülkelerde kaynaklara avantajlı koşullarda erişim sağlayarak zengin olmak, refah yaratarak zengin olmaktan çok daha kolaydır. Bu genelde eksi-toplamlı bir oyundur ve ülkelerin böyle zengin kaynakları olmayan diğer karşılaştırılabilir ülkelere göre ortalama olarak daha yavaş büyümelerinin nedenlerinden biridir. (*Bu oyuna “doğal kaynakların laneti” denmektedir. Bu ülkelerin başarısız olmasının başka nedenleriş de vardır: Doğal kaynakların yönetimi zor olabilir – fiyatlar dalgalıdır ve döviz kurları aşırı değer kazanabilir)
ülkeler, rant arayışı faaliyetleri konusunda kötü bir üne sahiptirler. bu ülkelerde kaynaklara avantajlı koşullarda erişim sağlayarak zengin olmak, refah yaratarak zengin olmaktan çok daha kolaydır. Bu genelde eksi-toplamlı bir oyundur ve ülkelerin böyle zengin kaynakları olmayan diğer karşılaştırılabilir ülkelere göre ortalama olarak daha yavaş büyümelerinin nedenlerinden biridir. (*Bu oyuna “doğal kaynakların laneti” denmektedir. Bu ülkelerin başarısız olmasının başka nedenleriş de vardır: Doğal kaynakların yönetimi zor olabilir – fiyatlar dalgalıdır ve döviz kurları aşırı değer kazanabilir)
-Böyle bir kaynak bolluğunun aslında yoksullara yardım etmek ve herkesin
sağlık ve eğitim hizmetlerinden yararlanmasını sağlamak için kullanılabileceği
gerçeği sorunun daha da rahatsız edici kısmıdır.
-Emek ve tasarrufları vergilendirmek insanları motive eden teşvikleri
zayıflatabilir; tersine toprak, petrol veya diğer doğal kaynakların üzerindeki
“rantların” vergilendirilmesi bu
kaynakları yok etmez.
-... .. en yüksek eşitsizlik oranlarına sahip ülkeler arasında doğal
kaynak zengini ülkeler başı çekmektedir. Görünen o ki, bu ülkelerdeki azınlık
bir grup insan (genelde siyasi gücü elinde bulunduranlar), rant arayışındaki
diğerlerine göre daha başarılıdırlar ... ..
-... .. Rant arayışının bir başka yolu da bunun tam tersini yapmaktır: Devlete piyasa fiyatının
üzerinde mal satmak (rekabet dışı
tedarik). İlaç firmaları ve savunma sanayinde orduya iş yapan
firmalar bu konuda ustadırlar. Açık devlet sübvansiyonları (tarımda olduğu
gibi) veya gizli sübvansiyonlar (rekabeti azaltan ticaret kısıtlamaları veya
vergi sisteminde gizlenen sübvansiyonlar) kamudan rant kazanmanın diğer
yollarıdır. ... ..
... ..
-... .. Örneğin, günümüz Rus oligarşisinin birçok üyesi, devlet
varlıklarını piyasa fiyatının altında satın alarak ve daha sonra tekel güçleri
sayesinde kârlılıklarını devam ettirerek
zenginleşmişlerdir. ... ..
*Eşitsizliğin Bedeli / bügünün bölünmüş toplumu
geleceğimizi nasıl tehlikeye atıyor? – Joseph E. Stiglitz
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder