Profesyonelliğin kökenleri - Clausewitz*

Purusya'nın öncülüğü 
Şayet askerlik mesleğinin kökeni için kesin bir tarih vermek gerekli olsaydı, o halde 6 Ağustos 1808 tarihini seçmek gerekecekti. Prusya hükümeti o tarihte profesyonellik standardını tavizsiz bir açıklıkla ortaya koyan subay atamalarıyla ilgili bir kararname yayımlamıştır:

 Bir subayın mevkiini belirleyici tek unsur barış zamanlarında öğrenim ve bilgi; savaş zamanlarında
ise üstün cesaret ve kavrayış olacaktır. Dolayısı ile ulusumuzun bu niteliklere sahip tüm fertleri en yüksek askeri
makamlar için uygundurlar. Evvelce var olan tüm sınıf tercihleri ortadan kaldırılmış olup, kökenine bakılmaksızın her erkeğe eşit sorumluluk ve eşit haklar tanınmıştır....

... Askeri profesyonelleşme 19. yüzyılda iki dönemde yoğunlaşmıştır. Napolyon Savaşları sırasında ve hemen sonrasında birçok ulus ön askeri kurumlarını oluşturmuş ve subay kadrosuna giriş şartlarını yumuşatmışlardır. Yüzyılın üçüncü çeyreğinde seçim ve terfi süreçleri gözden geçirilmiş,  örgütlenmeleri oluşturulmuş ve ileri düzeyde askeri öğrenim kurumları oluşturulmuştur. Prusya her iki dönemde de öncülük etmiştir. 1875 yılı itibariyle tüm Avrupa ulusları askeri profesyonelliğin temel unsurlarını elde etmiş olmakla birlikte bu unsurlar sadece Prusya’da etraflı ve tam bir sistem halini almıştır. Giriş için genel ve özel eğitim şartları; sınavlar; yüksek askeri öğrenim kurumları; liyakat ve başarı bazında terfi; ayrıntılı ve etkin bir kurmaylık sistemi; mesleki birlik ve sorumluluk anlayışı; mesleki yeterliliğin tanınması: Prusya tüm bunlara olağanüstü düzeyde sahip olmuştur. Ayrıca, yeni mesleğin kurumsal mantığına katkıda bulunan da bir başka Prusyalı, Clausewitz olmuştur. Neden özellikle de bu ülke üstünlüğü bu şekilde ele geçirmiştir? Bu sorunun cevabı Avrupa’da profesyonelliğin ortaya çıkışına yol açan genel nedenlerde ve bu nedenlerin Prusya’daki varlıklarının özgün niteliklerinde bulunabilir. Bu faktörler teknolojik ihtisaslaşma , birbirlerine rakip milliyetçilikler, demokrasi ve aristokrasi arasındaki çatışma ile istikrarlı bir meşru otoriterinin varlığıdır.

...18.ve 19. yüzyıldaki nüfus artışları, teknolojinin gelişimi, sanayileşmenin başlangıcı ve şehirleşmenin yükselişi- tüm bu unsurlar artan işlevsel ihtisaslaşmaya ve işbölümüne katkıda bulunmuştur. Artık her şey gibi savaş da karmaşıklaşmıştır; basit bir şey değildir. Ordular daha genişlemişler ve bundan da önemlisi, giderek artan çeşitlilikte unsurlardan oluşmuşlardır. Evvelce askeri kuvvetlerdeki herkes aynı işlevi icra etmiştir: duruma göre kalkanlar veya kılıçlarla düşmana karşı savaşma. Ama şimdi ordular ve donanmalar yüzlerce farklı özelliği barındıran karmaşık organizmalar halini almışlar ve böylelikle yni bir uzman tipine yönelik ihtiyaç da yaratmışlardır: ..

... ... Askeri profesyonelleşmede altı çizilmesi gereken ikinci faktör, ulus devletin büyüyüşüdür. Devletler arasındaki rekabet, her bir devletin askeri güvenliğe adanmış sürekli bir uzmanlar kadrosu oluşturmasına neden olmuştur. Güvenliğin savaş yoluyla, özellikle de  savaşta mağlubiyet sonucu kaybolması veya bu yöndeki tehdit, tüm ulusları profesyonelleşmeye teşvik etmiştir.

*Asker  ve Devlet – Samuel P. Huntington*